Phố của ta
Những cây táo nở hoa
Mùa thu đấy
Thân cây đang tróc vỏ
Con đường lát đá
Nghiêng nghiêng trong sương chiều.
Năm nay cà chua chín sớm
Trên quầy hàng đỏ hồng
Chị thợ may đi lấy chồng
Chị thợ may goá bụa
Năm nay thôi mặc đồ đen.
Bác đưa thư, có thư ai đấy?
Bác đưa thư kéo chuông
Ti-gôn hoa nhỏ
Rụng đầy trước hiên.
Riêng bác thợ mộc già buồn bã
Thở khói thuốc lên trời
Anh thợ điện trên mái nhà mắc dây
Bà giáo về hưu ngồi dịch sách
Dậy cậu con tiếng Pháp
Suốt ngày chào: bông-dua.
Phố của ta
Phố nghèo của ta
Những giọt nước sa
Trên cành thánh thót
Lũ trẻ lên gác thượng
Thổi bay cao bao bong bóng xà phòng.
Em chờ anh trước cổng
Con chim sẻ của anh
Con chim sẻ tóc xù
Con chim sẻ của phố ta
Đừng buồn nữa nhá
Bác thợ mộc nói sai rồi
Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa
Tại sao cây táo lại nở hoa
Sao rãnh nước trong veo đến thế?
Con chim sẻ tóc xù ơi
Bác thợ mộc nói sai rồi.
Bài thơ “Phố Ta” của Lưu Quang Vũ thể hiện tình yêu và sự gắn bó của tác giả với một con phố bình dị, nơi ông sống trong không khí dung dị, yên bình nhưng cũng đầy hoài niệm. Qua từng dòng thơ, bức tranh đời sống phố thị hiện lên sinh động, phản ánh cuộc sống giản dị của người dân và những nét đẹp thiên nhiên của mùa thu.
Mở đầu bài thơ, tác giả gợi lên hình ảnh “Những cây táo nở hoa”, “Con đường lát đá” – những nét đặc trưng của phố mùa thu, như báo hiệu một sự đổi thay đầy tinh tế. Cảnh sắc thiên nhiên tĩnh lặng, hòa quyện với không khí lành lạnh của mùa thu khiến ta cảm nhận được vẻ đẹp nhẹ nhàng mà thấm đẫm tình quê hương.
Đoạn tiếp theo, tác giả phác họa từng người dân trong phố với những câu chuyện riêng. Từ “chị thợ may đi lấy chồng” cho đến “bác đưa thư kéo chuông”, họ là những mảnh ghép trong bức tranh đời sống, thể hiện các sắc thái khác nhau của tình người. Dù mỗi người đều có những câu chuyện buồn vui riêng, song tất cả đều làm nên sự phong phú của phố thị này.
Đặc biệt, qua hình ảnh “bác thợ mộc già buồn bã”, tác giả muốn gửi gắm một nỗi niềm, một nỗi buồn bâng khuâng. Tâm sự của bác thợ mộc về cuộc đời đầy “chuyện xấu xa” như một lời than phiền, một sự băn khoăn trước những bất công, đau khổ trong đời sống. Tuy nhiên, đoạn cuối bài thơ đã xóa tan cảm giác bi quan này. Lưu Quang Vũ đã khéo léo phản bác bằng câu hỏi ngây thơ, hồn nhiên của một cô bé: “Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa, tại sao cây táo lại nở hoa?”. Chính câu hỏi này mang đến cho người đọc niềm tin vào cái đẹp và ý nghĩa của cuộc sống.
Bài thơ kết thúc bằng một lời khẳng định: cuộc đời không chỉ là “chuyện xấu xa” mà còn có biết bao điều tốt đẹp đang hiện hữu. Hình ảnh “Con chim sẻ tóc xù” và “cây táo nở hoa” là những biểu tượng cho sự sống, hy vọng và niềm tin. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp rằng dù cuộc đời có khó khăn, vẫn luôn có những điều đẹp đẽ xứng đáng để ta yêu thương và trân trọng.
Như vậy, “Phố Ta” là một bài thơ dung dị nhưng giàu ý nghĩa, mang đậm tình yêu quê hương, lạc quan vào cuộc sống.